Jak działają ściągacze do łożysk?

Zdjęcie łożyska lub koła zębatego z wału wymaga bardzo dużej siły i nie byłoby możliwe bez specjalistycznych narzędzi. Właśnie dlatego w każdym warsztacie mechanicznym i serwisie maszyn rolniczych czy przemysłowych niezbędne są profesjonalne ściągacze do łożysk. Dzięki nim demontaż części przebiega szybko, sprawnie i bez zbędnego wysiłku. Przyjrzyjmy się bliżej ściągaczom, ich rodzajom i zasadzie działania.

Zasada działania ściągacza do łożysk

Zasada działania ściągacza jest prosta, a najłatwiej przestawić ją na przykładzie narzędzia mechanicznego dwuramiennego. Najpierw należy ustawić ściągacz nad wałem tak, by ramiona (szczęki) obejmowały łożysko, a dokładniej zahaczały o jego dolną krawędź. Następnie musimy dokręcić wrzeciono dociskowe w taki sposób, by napierało na wał od góry. Zapierając się na wale, śruba podciąga ramiona ściągacza ku górze, a wraz z nimi przesuwa się łożysko. Laikom, którym zdarzyło się obserwować pracę mechaników, usuwanie łożysk za pomocą ściągacza często kojarzy się z otwieraniem wina przy użyciu korkociągu. Konstrukcja narzędzi jest rzeczywiście podobna, ale kierunek oddziaływania sił odwrotny – opowiada ekspert z hurtowni łożysk Bamart z Opola.

Rodzaje ściągaczy do łożysk

Aby pokazać, na czym polega demontaż łożyska, nasz rozmówca posłużył się przykładem najpopularniejszego, ręcznego ściągacza dwuramiennego. Mechaniczne ściągacze do łożysk dostępne są też w wersji trójramiennej, co pozwala na jeszcze stabilniejsze uchwycenie łożyska. Niektóre narzędzia mają możliwość wymiany ramion na takie z pazurami zwróconymi w drugą stronę – mamy tu do czynienia ze ściągaczami uniwersalnymi, które pozwalają na uchwycenie łożyska z zewnątrz, a jeśli wymaga tego sytuacja (łożysko zamocowane w wale) również od wewnątrz.

Do demontażu łożysk wewnętrznych o bardzo małych średnicach pierścieni używa się ściągaczy bezwładnościowych. Takie narzędzia również obsługiwane są ręcznie, ale wyglądają i działają inaczej niż ściągacze szczękowe. Podczas pracy bezwładnościowym ściągaczem do łożysk na element przekazywana jest siła z udaru wywoływanego przez młotek na rękojeści.

Niestety użycie narzędzia ręcznego nie zawsze jest wystarczające. Kiedy do usunięcia łożyska potrzebna jest siła kilku do kilkudziesięciu ton, należy sięgnąć po ściągacz hydrauliczny. Sposób oddziaływania na łożysko jest identyczny jak w przypadku ściągaczy ręcznych, natomiast większą siła nacisku jest efektem zamiany zwykłego wrzeciona na siłownik hydrauliczny.

Podczas zakupu ściągacza do łożysk warto kierować się jakością – narzędzie powinno być wykonane z twardej stali, w przeciwnym razie poszczególne elementy mogą szybko się połamać. Wybierając ściągacz, trzeba oczywiście brać pod uwagę rodzaj i wielkości łożysk, które są spotykane w danym warsztacie najczęściej.