W jakim celu stosuje się podkładki do śrub?

W połączeniach śrubowych oprócz śrub i nakrętek bardzo często wykorzystuje się dodatkowe elementy – podkładki. Wszystkie części złączne dla połączenia wykonane są z tego samego materiału, najczęściej ze stali odpowiedniego gatunku. Wybór podkładki uzależniony jest od funkcji, jaką ma ona pełnić w połączeniu. Jakie rodzaje podkładek wyróżniamy i po co dokładnie są one stosowane?

Wykorzystanie podkładek do śrub

Użycie podkładki jest wskazane w większości połączeń śrubowych, gdyż stanowi ona zabezpieczenie materiału łączonego przed uszkodzeniem przy dokręcaniu śruby. Szczególną rolę odgrywają jednak w połączeniach wykonywanych na urządzeniach, których pracy towarzyszą drgania, a więc przede wszystkim na maszynach i pojazdach. W takich miejscach podkładki zapobiegają luzowaniu połączenia śrubowego poprzez hamowanie ruchomości śruby lub nakrętki – opowiada ekspert z Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowego Logis.

Podstawowy podział podkładek pod śruby zbudowany jest właśnie w oparciu o pełnioną przez nie funkcję. I tak wyróżniamy:

• podkładki ochronne (standardowe) – zwiększają powierzchnię nacisku elementów złącznych na łączony materiał i przez to zmniejszają ryzyko powstawania na jego powierzchni odkształceń;
• podkładki zabezpieczające – oddzielają nakrętkę od materiału łączonego i tym samym zapobiegają luzowaniu się połączenia;
• podkładki uszczelniające – zabezpieczają połączenie przed wpływem szkodliwych czynników środowiskowych;
• podkładki wyrównujące – stosowane do wyrównania pochylenia elementu łączonego.

Podkładki do śrub różnią się między sobą materiałem wykonania, wymiarami i kształtem. Najczęściej stosowanym typem są stalowe podkładki okrągłe płaskie, dostępne są również podkładki okrągłe sprężyste (m.in. podatne, wachlarzowe, ząbkowane) oraz kształtowe (podkładki odginane, kwadratowe, klinowe, samoklinujące itd.).

Podkładki do sworzni i do łożysk

Zastosowanie podkładek nie ogranicza się do połączeń śrubowych. Wykorzystuje się je również w innych połączeniach rozłącznych, w tym ruchomych, np. w budowie maszyn. Podkładki do sworzni pozwalają na ustalenie osiowego elementu złącznego podczas wykonywania połączenia i zapobiegają jego luzowaniu pod wpływem drgań towarzyszących pracy urządzenia. Natomiast podkładki do łożysk pozwalają na wyrównanie tolerancji przy ustawieniu wału lub osi, mogą służyć jako pierścienie regulacyjne.

Wybierając podkładki do połączeń śrubowych, sworzniowych lub pod łożyska, najbezpieczniej jest kierować się normami DIN. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto poprosić o pomoc sprzedawcę.